W najnowszym odcinku cyklu „W Historycznym Czwartku” Biuro Prasowe i Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta opublikowało materiał o niedawnej historii ulicy Podwale.
Dzisiejsza ulica Podwale łączy kluczową dla ruchu w centrum miasta ulicę Jana Pawła II z parkingami i sklepami wokół deptaka, a przede wszystkim galerii handlowych Aria (dawny „blaszak”) i Gryf.
Podwale widniało już na najstarszych planach Szczecinka, bo jak sama nazwa wskazuje był to trakt biegnący wzdłuż wałów miejskich. Wałów, bo Szczecinek w swoich dziejach nigdy nie miał murów miejskich, a jedynie umocnienia z drewnianej palisady i ziemnych obwałowań. I zgodnie z tradycją ulice u ich stóp nazywano często podwalem. Nie inaczej było w Szczecinku, choć są dane, które pozwalają twierdzić, że u nas było jednak trochę zmian w nazewnictwie. I jak to było w zwyczajach dawnych grodów, pod ich murami koncentrowało się życie gospodarcze, dla którego zabrakło miejsca w granicach miasta. Tak też pewnie było w Szczecinku, tu kramy rozbijali przyjezdni kupcy, warsztaty prowadzili rzemieślnicy, itp.
Przebieg Podwala nie zmienił się od wieków. Zaczynała się u zbiegu z ulicą Królewską (Königstrasse, dziś deptak Bohaterów Warszawy), a następnie krzyżowała się z ulicą Ogrodową (niem. Gartenstrasse) i kończyła kawałek dalej dochodząc do Szkolnej (niem. Schullstrasse). Pamiętajmy przy tym, że w początkach istnienia Szczecinka poziom wody w jeziorach Trzesiecko, a szczególnie Wielimie, był znacznie wyższy niż obecnie. Tereny ulicy Szkolnej na północ przez długie lata kryły dno jeziora i grzęzawiska. Dopiero obniżenie lustra wody w akwenach umożliwiło ich zagospodarowanie. Możemy więc sobie wyobrazić wały ziemne otaczające od zachodu, Podwale poniżej i ogrody w rejonie dzisiejszej galerii Gryf.
Co ciekawe, swoją niemiecką nazwę Wallstrasee, Podwale miało otrzymać dopiero w roku 1873, według ustaleń Zioma, internauty i miłośnika dziejów Szczecinka z forum historycznego www.szczecinek.org wcześniej uliczka nazywała się Ziegengasse, co można przetłumaczyć, jako ulica Kozia. Przemianowanie miało mieć związek z przebudową uliczki, którą przebudowano doprowadzając do Szkolnej, wcześniej od północy ograniczały ją ogrody. Było to spełnienie postulatów mieszkańców.
Przebieg Podwala jest to o tyle istotny, że bardzo precyzyjnie wyznacza przebieg umocnień miejskich na tym odcinku. Zresztą w pobliżu, mniej więcej na skrzyżowaniu z traktem na zachód (deptak), w średniowieczu istniała jedna z trzech szczecineckich bram miejskich, czyli brama białogardzka.
Wraz z rozwojem terytorialnym Szczecinka Podwale stało się po prostu jedną z ulic w centrum. I to – dodajmy – nie najważniejszą. Na zdjęciach z archiwum śp. Henryka Zdona w lat 70. XX wieku widzimy brukowaną kocimi łbami uliczkę. Po obu jej stronach widać mało reprezentacyjną zabudowę – jakieś parterowe, góra piętrowe chałupy. Jedynym wyjątkiem była okazała kamienica położona bliżej ulicy Szkolnej. Stała zresztą jeszcze dekadę później, ale wykwaterowano z niej lokatorów i zburzono, bo stała na drodze nowowytyczonej ulicy Jana Pawła II.
Najdłużej za starej zabudowy ocalała piętrowy dom na tyłach biurowca „blaszaka”, czyli domu towarowego PSS Społem zbudowanego w latach 70. XX wieku. Nowoczesny, jak na tamte czasy, obiekt całkowicie przeobraził ten rejon Szczecinka.
Aż trudno uwierzyć, jak przez te kilka lat zmieniła się okolica. W miejscu dawnych kortów tenisowych Młodzieżowego Domu Kultury między ulicami Ogrodową i Podwalem powstała galeria Gryf. Zajęła ona też miejsce kultowego w epoce PRL baru Sputnik, który spłonął jakoś pod koniec XX wieku. Metamorfozę przeszedł także „blaszak”, pod koniec swego istnienia dość obskurne gmaszysko pokryte aluminiową elewacją. Nowy właściciel przemienił je w nowoczesne centrum handlowo-biurowe.
W miejscu błotnistych postojów na tyłach „blaszaka” postał duży i utwardzony parking. Nie będzie bowiem – przynajmniej na razie – drugiej nitki ulicy Jana Pawła, która jeszcze w zamysłach projektantów ze schyłku PRL miała być na całej długości dwupasmową arterią (jest tylko na odcinku od Lipowej do 1 Maja). Plany obecne zakładają zaś budowę w tym miejscu parkingu wielopoziomowego.
Biuro Prasowe i Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta
